Regulamin wewnętrzny o mocy jednostronnie wiążącej?

Autor: 28 lutego 20130 komentarzy

W jednej z analizowanych ostatnio umów napotkałem na niezwykle interesujące postanowienie. Zostało one wprowadzone do umowy najmu składającej się z kilku elementów (mówiłem o tym kiedyś tutaj), w tym interesujących nas z punktu widzenia tego wpisu: właściwej umowy najmu oraz regulaminu wewnętrznego centrum handlowego.

Przytoczone poniżej postanowienie znalazło się na końcu regulaminu wewnętrznego centrum handlowego, które stanowić miało „integralną część umowy najmu”:

[Przestrzeganie zobowiązań umownych]
Powoływanie się przez Najemców, na postanowienia niniejszego Regulaminu, w celu uzasadnienia niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań wynikających z Umowy Najmu jest zabronione.

Jak przypuszczam, zamysł wprowadzenia tego postanowienia do regulaminu wewnętrznego był następujący:

  1. najemca ma przestrzegać postanowień regulaminu wewnętrznego, wynajmujący może egzekwować obowiązki nałożone na najemcę,
  2. wynajmujący nie musi przestrzegać postanowień regulaminu wewnętrznego, najemca nie może egzekwować obowiązków nałożonych na siebie samodzielnie przez wynajmującego.

Czy postanowienie takie może zostać wprowadzone do umowy najmu? Nie powinno budzić jakichkolwiek wątpliwości, że wprowadzenie tego postanowienia do umowy najmu od strony technicznej jest możliwe – papier (zwłaszcza karty tego rodzaju umowy najmu) przyjmą wiele.

Jednak czy taka klauzula może faktycznie ostać się w umowie najmu? Oczywiście, że nie może – jest nieważna. Jej nieważność może wynikać z kilku przyczyn, najprostszą do wskazania jest wprowadzenie klauzuli do umowy celem obejścia przepisów Kodeksu cywilnego w zakresie odpowiedzialności strony umowy wzajemnej za niewykonanie lub nienależyte wykonywanie zobowiązania (na przykład art. 492 KC w zw. z art. 491 § 1 KC w zw. z art. 471 KC).

Art. 58.  Kodeksu cywilnego

§ 1. Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.

§ 2. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

§ 3. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.

Czy możliwa jest lepsza ochrona interesów wynajmującego? Z pewnością ochrona taka jest możliwa. Nie może jednak opierać się na najprostszych (w tym także najprostszych do zakwestionowania przez drugą stronę umowy) rozwiązaniach.

Kategorie: Klauzule umowneObowiązkiOdpowiedzialnośćUmowa

Skomentuj

Back to Top